Русско-белорусский словарь
УМ
муж. розум, склад ума — склад розуму здравый ум — здаровы (разважны) розум человек с умом — чалавек з розумам розум, свядомасць, грамадская думка, грамадства, людзі, брожение в умах — хваляванне грамадскай думкі направление умов — кірунак (грамадскай) свядомасці, грамадскай думкі настроение умов — настрой грамадскай думкі (грамадства, людзей) розум, лучшие умы человечества — лепшыя розумы чалавецтва светлый ум — светлы розум без ума (быть) от кого-либо, чего-либо — у захапленні (быць), траціць розум (вар'яцець) ад каго-небудзь, чаго-небудзь браться за ум — брацца за розум (быть) в уме — мець розум в уме ли ты? — ці маеш ты розум? в здравом уме и твёрдой памяти — пры сваім розуме і цвёрдай памяці выжить из ума — выжыць з розуму, здурнець держать в уме — трымаць у галаве, помніць из ума вон — з розуму сышло, з галавы вылецела задним умом крепок — моцны заднім розумам короткий ум — кароткі розум на ум наставить — давесці да розуму, вывесці на правільную дарогу на уме (в уме) — наўме, у думках, у галаве и в уме не было — і наўме (і ў думках, і ў галаве) не было и на ум нейдёт — і ў галаву не ідзе (не лезе) у него другое на уме — у яго іншае наўме (у думках, у галаве) у него что на уме, то и на языке — у яго што наўме (у галаве), тое і на языку, ён што думае, тое і гаворыць не его (моего, твоего) ума дело — не з яго (з маім, з тваім) розумам (рабіць што-небудзь, разважаць пра што-небудзь), не яго (мая, твая) справа не в полном уме — не ў поўным розуме (не) в своём уме — (не) пры сваім розуме в уме (считать, прикинуть) — у галаве счёт в уме — падлік у галаве не выходит из ума — не выходзіць з галавы от большого ума — ад вялікага розуму повредиться в уме — крануцца з розуму повреждённый в уме — ненармальны, вар'ят раскинуть умом — паварушыць (пашавяліць) мазгамі с умом — з розумам свести с ума — з розуму звесці сойти с ума — звар'яцець, страціць розум, з глузду з'ехаць вы с ума сошли! — вы звар'яцелі! он (она) себе на уме — ён (яна) хітры (хітрая), яго (яе) не ашукаеш сколько голов, столько умов — што галава, то і розум терять ум — траціць розум ум за разум заходит — розум за розум заходзіць ум хорошо, а два лучше — адна галава добра, а дзве яшчэ лепш ума не приложу — розуму не дабяру ума палата — вельмі разумны научиться уму-разуму — навучыцца розуму уму непостижимо — розуму недаступна, розум не можа знесці, незразумела уму помрачение — проста дзіва