СОВЕСТЬ: значение слова

со́весть
f
geweten ^het , gemoed ^het
без зазре́ния со́вести Spreek. — zónder wróeging te kríjgen, zónder blíkken of blózen, scháamteloos;
без́ (вся́кой) со́вести — zónder geweten;
врать без со́вести — gewétenloos líegen;
де́ло́ со́вести — gewétenszaak, gewétensplicht;
знать́ со́весть Spreek. — beschéiden zijn;
име́ть́ [4] на со́вести — iets op z'n geweten hébben;
лежа́ть́ на со́вести — op z'n geweten drúkken, iem.s gemoed bezwáren;
сде́лать [4] на со́весть — naar eer en geweten iets doen, gewétensvol doen. zo goed mógelijk doen, heel zorgvúldig doen;
на́до/пора́́ и со́весть знать — nu is het wélletjes/mooi geweest;
у [2] нет со́вести … — is gewétenloos;
для очи́стки́ со́вести — om z'n geweten te sússen/gerúst te stéllen;
по со́вести
1 éerlijk, fair, fatsóenlijk
2 (aan het begin v.e. zin) om de wáarheid te zéggen
3 met de hand op het hart, naar eer en geweten;
по со́вести говоря́, ( — ah tussenv.) éerlijk gezegd, om de wáarheid te zéggen;
поступи́ть по со́вести — naar z'n geweten hándelen, z'n geweten vólgen;
ему́ со́весть не позволя́ет́ э́то сде́лать — hij heeft gewetensbezwaren, zijn geweten staat dit niet toe;
он от угрызе́ний со́вести не помрёт Spreek. — hij heeft een erg ruim geweten;
примири́ться со свое́й со́вестью — met je geweten in het reine kómen;
идти́/поступи́ть про́тив́ со́вести — in strijd met het geweten hándelen, tégen je principes in hándelen;
свобо́да́ со́вести — gewétensvrijheid, gódsdienstvrijheid;
со споко́йной́ со́вестью — met een gerúst hart/geweten, met een zúiver geweten;
сде́лать [4] не за страх,́ а за со́весть — naar eer en geweten iets doen, gewétensvol doen;
ему́ хвати́ло́ со́вести + — inf. Spreek. hij schaamde z. niet (om) te, hij had het lef (om) te, hij had de (gore) moed (om) te;
чи́стая́ со́весть — zúiver geweten ^het